Woda to związek chemiczny składający się z dwóch atomów wodoru i jednego atomu tlenu, o wzorze sumarycznym H2O. Masa atomowa wody wynosi 18 u. Ze względu na konfigurację elektronową tlenu, woda nie ma geometrii liniowej, jej cząsteczka jest zgięta pod kątem 104°. Dzięki temu cząsteczka wody jest trwale spolaryzowana: tlen, jako bardziej elektroujemny, gromadzi ładunek ujemny, a wodory dodatni. Polarność cząsteczek wody umożliwia jej tworzenie zarówno w roztworze, jak i stanie stałym, tworzenie sieci spolaryzowanych wiązań, zwanych wiązaniami wodorowymi. Wiązania te są odpowiedzialne za wszystkie właściwości fizyczne, oraz wiele właściwości chemicznych wody. Jest to najważniejsza substancja na Ziemi, niezbędna do istnienia jakiejkolwiek formy życia.
Woda jest substancją bezbarwną, bez smaku i zapachu. W warunkach normalnych jest cieczą, która przy ciśnieniu atmosferycznym krzepnie w temperaturze 0°C a wrze w temperaturze 100°C. Woda jest jedną z nielicznych substancji, które wykazują w pewnym zakresie odwrotną rozszerzalność cieplną: podczas krzepnięcia w temperaturze 4 - 0°C woda, zamiast, tak jak inne substancje, zmniejszać swojej objętości, rozszerza ją. Zmiana objętości podczas krzepnięcia wody dochodzi do 10%, a więc jest bardzo duża. Proces ten łatwo można zaobserwować wkładając do zamrażalnika szczelnie wypełnioną wodą butelkę. W wyniku zwiększania swojej objętości podczas zamarzania, woda rozrywa butelkę. Podobny proces jest przyczyną kruszenia się skał i powstawania gleb. Także dzięki tej właściwości w zimie zbiorniki wodne nie zamarzają na całej objętości, a jedynie powierzchniowo. Ponieważ lód ma mniejszą gęstość niż woda, utrzymuje się on na powierzchni (około 90% lodu zanurzone jest pod powierzchnią wody, a 10% wystaje ponad nią). Dlatego właśnie kra lodowa pływa po powierzchni, a nie tonie.
Woda składa się z bardzo małych cząsteczek, polarnych, dzięki czemu jest doskonałym rozpuszczalnikiem bardzo wielu substancji. Podczas przenikania przez glebę woda rozpuszcza i "zabiera" ze sobą wiele soli mineralnych, dlatego zwykła woda zawiera duże ilości rozpuszczonych gazów, zawiesin i soli mineralnych. Nawet najczystsze wody źródlane mają pewną ilość rozpuszczonych substancji, głównie węglanów wapnia i magnezu, które są najobficiej występującymi w glebach minerałami. Stosunkowo czysta jest woda z opadów atmosferycznych, jednak w związku z coraz większym zanieczyszczeniem powietrza zawiera ona często rozpuszczone szkodliwe substancje, a nawet kwas siarkowy i azotowy. Najczystszą wodą w przyrodzie jest woda z lodowców arktycznych, jednak ona również zawiera pewne rozpuszczone związki mineralne. Woda morska zawiera pewne ilości NaCl oraz innych metali lekkich, przez co jest ona słona. Aby otrzymać czystą wodę, bez żadnych rozpuszczonych substancji, stosuje się proces destylacji. Woda destylowana jest stosowana w wielu dziedzinach: w przemyśle farmaceutycznym, w chemii (przemysłowej i laboratoryjnej) a także w akumulatorach.
Zawartość składników mineralnych w wodzie określa się, podając jej twardość. Zależnie od zastosowań przemysłowych, twardość wody musi być odpowiednia, aby spełniła ustalone normy. Na przykład wody, które poddawane są działaniu wysokich temperatur (wody zasilające kotły), muszą być całkowicie pozbawione soli mineralnych, zwłaszcza węglanu wapnia, który powoduje osadzanie się tzw. kamienia i zatykanie rur, co może doprowadzić do wybuchu. Ponadto kamień ma bardzo małe przewodnictwo cieplne, więc ścianki rur pokryte kamieniem bardzo słabo oddają ciepło. Wysokie wymagania stawia się także wodzie używanej we włókiennictwie (brak soli metali ciężkich), a zwłaszcza wodzie pitnej.
Twardość wody to współczynnik określający zawartość w wodzie rozpuszczonych związków wapnia, magnezu, żelaza i krzemu. Jest to skala stopniowa - jeden stopień francuski oznacza 1 g węglanu wapnia w 100 litrach wody. Zależnie od tego, jakie związki bierzemy pod uwagę określając twardość, rozróżniamy:
twardość węglanową - zawartość węglanu wapnia (Ca(HCO3)2) oraz węglanu magnezu (Mg(HCO3)2). Sole te wytrącają się na przykład po zagotowaniu wody:
Ca(HCO3)2 ® CaCO3 + H2O + CO2
twardość niewęglanową - zawartość w wodzie innych soli wapnia, magnezu oraz innych minerałów, na przykład CaSO4, MgSO4, CaCl2, MgCl2
twardość całkowitą - sumę zawartości węglanów i innych soli mineralnych
Woda jest najpowszechniejszym związkiem chemicznym na naszej planecie - jej ilość szacuje się na 2,2´1018 ton. Oznacza to, iż jeśli każda tona wody byłaby wielkości główki od szpilki, to można by było nią wybrukować drogę od Ziemi do Księżyca o szerokości 10 km! Trudno sobie wyobrazić tak olbrzymią ilość wody patrząc na mapę. Ze względu na to, że wody w przyrodzie jest tak dużo, oraz że występuje ona praktycznie wszędzie: w morzach, oceanach, w lodowcach, w glebie, w atmosferze, w organizmach żywych itd., znajduje się ona w pewnym stanie dynamicznej równowago. Zachodzące przemiany oraz procesy nie powodują zachwiania tej równowagi na tyle, aby w jakimkolwiek środowisku nagle zaczęło brakować wody. Najważniejszym procesem, któremu podlega woda, jest parowanie pod wpływem światła słonecznego. Z olbrzymich powierzchni mórz i oceanów dostaje się do atmosfery bardzo dużo wody, jednak jednorazowo jest jej jedynie tyle, że starczyłoby zaledwie na 10 dni deszczu. Woda w atmosferze, w sprzyjających warunkach (duża wilgotność), skrapla się i grupuje, tworząc chmury. Chmury mają możliwość przemieszczania się z wiatrem na bardzo duże odległości, dzięki czemu woda znad oceanów może przedostać się nad kontynenty i opadać tam w postaci deszczu czy śniegu.
Woda z opadów zostaje wchłonięta przez glebę, a także zasila wody powierzchniowe. Jednak największa część wsiąka do Ziemi, skąd jest pobierana przez liczne rośliny, dla których jest niezbędnym składnikiem w procesie fotosyntezy. Woda, która wsiąka głębiej w glebę dociera do nieprzepuszczalnych warstw skalnych i tworzy wody gruntowe i głębinowe. Podczas przechodzenia przez glebę woda zostaje dokładnie przefiltrowana i wzbogacona w minerały, dzięki czemu otrzymujemy bardzo czyste źródła. Ze źródeł tych pobieramy wodę pitną w postaci tzw. wody źródlanej (niskozmineralizowanej) oraz wody mineralnej (wysokozmineralizowanej). Wody gruntowe zasilają również wody powierzchniowe, które mają swoje ujście w morzach i oceanach, stale dostarczając im wody. W ten sposób zamyka się obieg wody w przyrodzie.
O tym, iż woda jest tak unikalną substancją, decyduje nie tylko jej powszechność, ale także pewne właściwości fizyczne. Jedną z nich jest bardzo wysokie ciepło właściwe wody: aby podnieść temperaturę 1 g wody o 1°C, potrzeba dostarczyć jej energii w ilości 1 kalorii. Również bardzo wysokie jest ciepło parowania wody: do odparowania 1 g potrzeba 540 kalorii. W porównaniu np. z alkoholem etylowym, wielkości te są ponad 2 razy większe. Wymienione właściwości fizyczne powodują między innymi, iż klimat na obszarach nadmorskich jest znacznie cieplejszy niż w głębi lądu (woda w okresie zimowym, ochładzając się, oddaje ciepło zgromadzone w okresie letnim). Wysokie ciepło parowania sprawia także, iż parowanie oraz topnienie zamarzniętych rzek i jezior nie jest procesem gwałtownym, tylko przebiega spokojnie, umożliwiając dużym ilościom uwolnionej wody rozprzestrzenienie się. Dzięki temu nie następuje nagłe spiętrzenie wód i ciągłe wiosenne powodzie.
Wysokie ciepło parowania wody jest także wykorzystywane przez organizm w celu utrzymywania stałej temperatury w okresach przegrzania. Woda z organizmu wydziela się przez skórę w postaci potu, a następnie odparowywana odparowywana, co wymaga włożenia przez organizm sporej ilości ciepła. Powoduje to ochłodzenie organizmu i zachowanie stałocieplności.
Woda jest związkiem chemicznym o podstawowym znaczeniu biologicznym. Spośród licznych związków chemicznych budujących komórki, woda jest najliczniej występującą. Jej udział w budowie ciała wszystkich organizmów żywych jest przeważający nad innymi substancjami: wynosi, zależnie od organizmu, od 70 do 90%. Najwięcej wody zawierają meduzy - około 98%, a najmniej tkanka kostna (około 20%), nasiona (poniżej 15%) oraz ściany komórkowe roślin (poniżej 10%).
Biologiczna rola wody polega na tworzeniu płynów ustrojowych, regulacji temperatury ciała, ciśnienia osmotycznego oraz odczynu (pH) a także uczestniczeniu w wielu procesach przemiany materii. Dzięki wodzie możliwy jest transport wewnątrzustrojowy oraz wydalanie zbędnych produktów przemiany materii i szkodliwych substancji.
Jedną z najważniejszych funkcji wody w organizmie jest regulacja ciśnienia osmotycznego. Ciśnienie osmotyczne to pewna wielkość, umożliwiająca istnienie równowagi między wnętrzem komórki i płynami ustrojowymi. Równowaga ustrojowa polega na występowaniu równych ciśnień osmotycznych pomiędzy wnętrzem komórki i zewnętrznym roztworem. W takich warunkach nie następuje wnikanie ani uchodzenie wody z komórek, dzięki czemu zachowany jest kształt i rozmiar komórki. Roztwór, który jest w równowadze z komórką, nazywany jest izotonicznym. Przykładem takiego roztworu jest osocze krwi. W przypadku, gdy ciśnienie osmotyczne roztworu otaczającego komórkę jest niższe, tzn. roztwór zawiera mniej niż komórka substancji rozpuszczonych, to komórka pęcznienie aż do wyrównania ciśnienia osmotycznego. Takie roztwory nazywamy hipotonicznymi. Roztwory hipertoniczne to z kolei roztwory, które zawierają więcej substancji rozpuszczonych niż komórka. Powodują one kurczenie się komórki, aż ciśnienie osmotyczne się wyrówna. Zjawisko kurczenia się i pęcznienia komórek pod wpływem wahań ciśnienia osmotycznego widać bardzo wyraźnie na przykładzie roślin. W warunkach niedoboru wody następuje zagęszczenie płynów ustrojowych i kurczenie się komórek w celu wyrównania ciśnienia osmotycznego - jest to zjawisko więdnięcia roślin. Dodawanie wody powoduje rozkurcz komórek i powrót rośliny do normalnego stanu.
Zjawisko ciśnienia osmotycznego można zaobserwować w domu, wykonując proste doświadczenie. Należy nieugotowane kurze jajko umieścić w naczyniu z octem i pozostawić na 24 godziny. Ocet (kwas octowy) powoduje rozkład skorupki, przez co jajko jest chronione jedynie cienką błonką. Po wylaniu z naczynia octu i umieszczeniu jajka w wodzie można zaobserwować pęcznienie jajka do rozmiarów jaja gęsiego. Po wyjęciu jajka z wody i umieszczeniu go w stężonym roztworze soli kuchennej, następuje odwrotny proces - jajko się kurczy. Obydwa zjawiska (pęcznienia i kurczenia jajka) są wynikiem osmozy przez błonkę jajka. Przez błonę mogą przechodzić jedynie niewielkie cząsteczki wody, natomiast cząsteczki białka są zbyt duże. Woda, w wyniku ciśnienia osmotycznego, przenika w kierunku większego stężenia związków mineralnych.
Drugą ważną rolą wody jest wydalanie z organizmu zbędnych produktów przemiany materii oraz szkodliwych substancji. Wydalanie następuje wraz z moczem. Oddawanie moczu powoduje znaczne ubytki wody w organizmie: średnio dorosły człowiek oddaje 0,6 do 2,5 litrów wody dziennie. Niedobory wody muszą być stale uzupełniane przez picie odpowiedniej ilości płynów oraz spożywanie pokarmów, które zawierają duże ilości wody.
Woda otrzymywana jest w procesie utleniania wodoru. Reakcję tę zapisuje się w następujący sposób:
2H2 + O2 ® 2H2O
Reakcja utleniania wodoru jest reakcją bardzo egzotermiczną, towarzyszy jej wydzielenie dużej ilości ciepła. Dlatego woda jest bardzo trwałym związkiem: do zdysocjowania jej cząsteczek potrzeba temperatury około 1800K. Mimo tego, woda jest dość reaktywną substancją. Reaguje na przykład z niektórymi metalami (na przykład Na, K, Ca), tworząc wodorotlenki, z wydzieleniem wodoru. Ponadto ma duże zdolności solwatacyjne, oraz jest przyłączana przez różne związki. Ze względu na charakter występowania wody w związkach chemicznych, rozróżniamy:
wodę konstytucyjną, nie występującą w związku jako cząsteczka H2O, ale tworzącą się w czasie rozkładania związku. Przykładami związków zawierających wodę konstytucyjną są wodorotlenki (na przykład Ca(OH)2, KOH), a także kwas siarkowy(VI). Rozkład związku zawierającego wodę konstytucyjną może przebiegać pod wpływem ogrzewania, na przykład
Ca(OH)2 ® CaO + H2O
wodę koordynacyjną, związaną koordynacyjnie z kationami metali. Przykłady to [Cu(NH3)4(H2O)2]3+, [Cr(H2O)6]3+
wodę krystalizacyjną, związaną w kryształach substancji jonowych. Wodę taką podajemy stechiometrycznie, na przykład CuSO4×5H2O
wodę sieciową, zawartą pomiędzy warstwami sieci krystalicznej w ilościach niestechiometrycznych.
Wymienione właściwości powodują, iż woda jest tak niezwykłą substancją. Inną ważną cechą wody jako rozpuszczalnika jest to, iż nie rozpuszcza ona związków o cząsteczkach niepolarnych. Mówimy, że takie związki są hydrofobowe. Bardzo dobrze zjawisko to można zobaczyć na przykładzie oleju zmieszanego z octem. Mieszanina taka, po dodaniu do wody, rozdziela się: polarny kwas octowy jest przez wodę rozpuszczany, natomiast długie, niepolarne cząsteczki tłuszczu gromadzą się na powierzchni jako osobna faza. Woda i kwas octowy, oprócz tego, iż są cieczami polarnymi, mają bardzo podobne rozmiary cząsteczek. Dlatego mieszają się ze sobą w stopniu nieograniczonym: możemy mieć zarówno roztwór kwasu octowego w wodzie jak i wody w kwasie octowym. Mówimy, iż woda i kwas octowy tworzą roztwór jednorodny o nieograniczonej rozpuszczalności. Z kolei długi, apolarny łańcuch tłuszczu, nie może być rozpuszczony przez wodę, dlatego tłuszcz gromadzi się zazwyczaj na powierzchni roztworu tworząc odrębną fazę.
Wbrew pozorom, nierozpuszczalność tłuszczów w wodzie nie jest wynikiem braku przyciągania elektrostatycznego pomiędzy cząsteczkami wody i tłuszczu lub bardzo słabym przyciąganiem. Co więcej, woda przyciąga tłuszcz silniej, niż cząsteczki tłuszczu przyciągają się wzajemnie. Zjawisko to widać wyraźnie, jeśli upuści się kroplę oleju do naczynia z wodą. Cząsteczki oleju przyciągają się wzajemnie, dlatego, aby zminimalizaować energię, tworzą w powietrzu kształt o najmniejszej powierzchni - kulę. Dzięki temu jedynie niewielka ilość cząsteczek tłuszczu nie jest całkowicie otoczona przez inne cząsteczki. Kiedy kropla wpada do naczynia z wodą, tłuszcz rozkłada się w na powierzchni tworząc cienką, równomierną warstwę. Gdyby cząsteczki wody nie przyciągały tłuszczu, to w wodzie kropla miałaby nadal kształt kuli. Powstanie równomiernej warstwy oznacza, iż cząsteczki wody silniej oddziałują z cząsteczkami tłuszczu i powodują "rozłożenie" kulki na płaszczyznę.
Nasuwa się pytanie: skoro cząsteczki wody i oleju oddziałują tak silnie, to dlaczego olej się nie rozpuszcza w wodzie? Odpowiedź jest bardzo prosta: tworząc cienką warstwę na powierzchni, cząsteczki oleju oddziałują jedynie z cząsteczkami wody, które są aktualnie przy powierzchni. Są to cząsteczki, które nie są całkowicie otoczone przez inne cząsteczki, dlatego mają możliwość oddziaływać z tłuszczem. Cząsteczki wody otoczone całkowicie przez inne cząsteczki wody i związane z nimi wiązaniami wodorowymi nie oddziałują z tłuszczem, gdyż wiązanie woda - woda jest znacznie silniejsze niż woda - tłuszcz. Dlatego cząsteczki tłuszczu mają zbyt małą siłę, aby je rozerwać. Tak więc silne jest jedynie oddziaływanie pomiędzy powierzchnią wody i warstwą cząsteczek tłuszczu.
Zjawisko opisane powyżej jest wykorzystywane do tworzenia cienkich, monocząsteczkowych warstw tłuszczu na powierzchni wody. Dzięki pomiarom powierzchni warstwy można uzyskać informacje o przybliżonych wymiarach cząsteczek oleju, jeśli znamy ilość cząsteczek tworzących warstwę (co bardzo prosto obliczamy, znając masę oleju, masę cząsteczkową oleju oraz liczbę Avogadro).
Innym ciekawym zjawiskiem związanym z wodą jest jazda na łyżwach. Zjawisko to tłumaczone jest często faktem, iż pod wpływem ciśnienia obniża się temperatura topnienia lodu, przez co znacznie obniża się tarcie pomiędzy łyżwą a powierzchnią lodu. Jest to zgodne z regułą przekory Le Chateliera, która mówi, iż układ przeciwdziała zmianom parametrów: rosnące ciśnienie jest kompensowane przez stopienie części lodu i zmniejszenie objętości lodu. Efekt ten jest jednak bardzo mały - aby obniżyć temperaturę topnienia lodu o 1°C, potrzeba ciśnienia aż 121 atmosfer. Trudno wyobrazić sobie, aby łyżwiarz, który waży około 75 kg, był w stanie wywrzeć na powierzchnię lodu tak olbrzymie ciśnienie. Rzeczywiście, proste obliczenia prowadzą do wniosku, iż łyżwiarz jest w stanie wywrzeć na lód ciśnienie około 12 atmosfer, a więc zdecydowanie za mało, aby w znaczący sposób zmienić temperaturę topnienia. Maksymalne co można osiągnąć, to spadek temperatury topnienia o kilka dziesiętnych części stopnia Celsjusza. Jest to więc zbyt mało aby obniżyć tarcie na powierzchni lód - łyżwiarz do takiego stopnia, aby możliwa była tak szybka jazda. Co więcej, wszyscy wiedzą iż znacznie lepiej jeździ się na bardzo zmrożonym, szybkim lodzie, o temperaturze znacznie poniżej temperatury topnienia. Lód w temperaturze bliskiej zera stawia znacznie większy opór. Wyraźnie więc widać, iż powyższe tłumaczenie nie jest zbyt możliwe. Powyżej opisany efekt jest znacznie słabszy od efektu wynikającego z tarcia - ciepło wydzielane podczas tarcia na granicy lód - łyżwa może powodować stopienie małej warstwy lodu i znaczne obniżenie tarcia.
Jednak efektem, który najpełniej daje wyjaśnienie tego zjawiska, jest tak zwane topnienie powierzchniowe lodu. Lód - substancja krystaliczna - to cząsteczki wody ułożone w pewną sieć krystaliczną. Trwałość takiej struktury wynika z wzajemnego oddziaływania pomiędzy wzajemnie otaczającymi się cząsteczkami, których wspólne oddziaływania pozwala utrzymać strukturę. Jednak pewna szczególna część takiego kryształu - powierzchnia - ma inną strukturę. Cząsteczki na powierzchni nie są całkowicie otoczone przez inne cząsteczki, w związku z czym znacznie słabiej oddziałują z kryształem. Powoduje to zaburzenia ich położenia, wyłamywanie się cząsteczek w celu osiągnięcia ułożenia o najmniejszej energii - najbardziej stabilnego. Zjawisko to nazywane jest rekonstrukcją powierzchni. Nieuporządkowanie takiej powierzchni, oraz jej ruch, powoduje, iż ma ona właściwości bardzo zbliżone do cieczy, nawet w temperaturach znacznie poniżej temperatury topnienia. To zjawisko właśnie nazywane jest topnieniem powierzchniowym. Zjawisko to znacznie obniża tarcie, dlatego na lodzie łatwo jest się poślizgnąć nie tylko na łyżwach, ale także znacznie większą powierzchnią.
Kolejnym ciekawym zjawiskiem, które wynika z niezwykłych właściwości wody, jest wzrost temperatury wrzenia po dodaniu do niej soli kuchennej. Na pewno każdy zaobserwował, iż dodanie soli do gotujących się ziemniaków powoduje chwilowe zatrzymanie gotowania. Jeszcze lepiej zjawisko to można pokazać, wykonując bardzo proste doświadczenie: w garnuszku z osoloną wodą należy umieścić szklankę z czystą wodą, tak, aby obie ciecze się nie zmieszały. Jeśli taki garnek będziemy ogrzewać, zaobserwujemy najpierw wrzenie wody w szklance, a dopiero chwilę później zacznie wrzeć osolona woda. Efekt podnoszenia temperatury wrzenia przez dodatek soli jest jednak niewielki, i w pewnym momencie przestaje się powiększać. Na przykład dodanie jedynie niewielkiej ilości soli ma (makroskopowo, tzn. tak, jak my to obserwujemy) niemal taki sam efekt jak dodanie bardzo dużej ilości soli. Wzrost temperatury wrzenia wynosi około 0,6%, a więc zaobserwowanie tak niewielkich zmian w warunkach "domowych" jest bardzo trudne i wydaje się, iż niezależnie od ilości soli efekt jest taki sam.
Jednym z możliwych wytłumaczeń tego zjawiska jest fakt, iż temperatura wrzenia roztworu zależy od stężenia nielotnej substancji rozpuszczonej w tym roztworze. Jak wiadomo, wrzenie substancji jest to stan wyrównania prężności par roztworu i ciśnienia zewnętrznego, które najczęściej jest równe, w przybliżeniu, ciśnieniu atmosferycznemu, które wywiera nacisk na powierzchnię cieczy. Z kolei równowagowa prężność par roztworu decyduje o prężności par czystego rozpuszczalnika w danej temperaturze. W stanie takiej dynamicznej równowagi następuje gwałtowne powstawanie pęcherzyków w całej objętości cieczy i ich unoszenie się w kierunku powierzchni roztworu. Obecność cząsteczek nielotnych substancji może powodować, iż cząsteczki rozpuszczalnika (wody) na powierzchni są silniej przyciągane, przez co ich parowanie jest znacznie mniejsze. Dlatego, aby prężność par rozpuszczalnika zrównała się z ciśnieniem zewnętrznym, potrzebna jest wyższa temperatura, czyli następuje wzrost temperatury wrzenia.
Powyższe tłumaczenie daje obrazowy pogląd na omawiane zjawisko. Jednak w rzeczywistości efekt podniesienia temperatury wrzenia po dodaniu chlorku sodu wynika z czego innego. Jak wiadomo, NaCl to związek jonowy. Po rozpuszczeniu w wodzie jony Na+ oraz Cl- są bardzo silnie solwatowane przez polarne cząsteczki wody. Solwatacja jest znacznie silniejsza niż siła wzajemnego wiązania cząsteczek wody. Dlatego też przy powierzchni roztworu nie ma jonów, gdyż tam nie byłyby one całkowicie solwatowane, a więc miałyby niekorzystnie dużą energię. Powierzchnia roztworu soli kuchennej jest czystą wodą. Tak więc tłumaczenie, iż zgromadzone przy powierzchni cząsteczki rozpuszczonej substancji hamują parowanie rozpuszczalnika niezgodne z rzeczywistością. Ponadto wydawać by się mogło, iż duże cząsteczki rozpuszczonej substancji nielotnej powodują większe podwyższenie temperatury wrzenia, gdyż mogą bardziej efektywnie hamować parowanie rozpuszczalnika. Jednak, jak wynika z prostych doświadczeń oraz obliczeń fizykochemicznych, wielkość cząsteczek rozpuszczonej substancji nie ma wpływu na podniesienie temperatury wrzenia. Istotne jest jedynie, jaki jest stosunek ilości cząsteczek substancji rozpuszczonej do ilości cząsteczek rozpuszczalnika.